Nieprawidłowy zgryz szkodzi zdrowiu! Sprawdź jakich błędów unikać [WYWIAD]
Wady zgryzu to już prawdziwa plaga – mówi specjalista ortodoncji, Magdalena Burgielska – Bzdulska, która konsultowała małych pacjentów w ramach Kolorowej Soboty w Zespole Przychodni Specjalistycznych. Problem jest bardzo duży. Spośród kilkudziesięcioroga przebadanych dzieci w wieku od 3 do 17 lat, prawie u wszystkich wymagane jest leczenie ortodontyczne. Zdiagnozowane wady to: stłoczenia, zwężenie szczęki, zgryz krzyżowy i zgryz otwarty.
Dlaczego to ważne aby mieć proste zęby?
Proste zęby to nie jest tylko kwestia wyglądu, pięknego uśmiechu i dobrego samopoczucia. Nie leczone wady prowadzą do wielu zaburzeń: od trudności z mową, przewlekłych bólów głowy po problemy z przewodem pokarmowym. Ponadto krzywe zęby są bardziej narażone na próchnicę i choroby przyzębia.
Dużo osób ma wady zgryzu?
Wydaje mi się, że łatwiej powiedzieć ile osób nie ma wady zgryzu. Jest to absolutnie masowe zjawisko. Bardzo dużo osób ma problemy ze zgryzem a także z wadami, które w poważny sposób wpływają na ich wygląd.
Skąd biorą się wady zgryzu?
Pierwszy wróg prawidłowego zgryzu to smoczek, źle dobrany i ssany zbyt długo. Dlatego profilaktykę warto zacząć jeszcze w kołysce. W zdecydowanej większości, na wady zgryzu pracują sami rodzice wraz z dziećmi. Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy, że ssanie palca, zły dobór smoczka, wczesna utrata mleczaków czy nieprawidłowe układanie dziecka w łóżeczku może doprowadzić do wad zgryzu.
Jakie błędy popełniają rodzice jeśli chodzi o higienę jamy ustnej dzieci?
Dużym problemem jest lekceważenie choroby próchnicowej, która prowadzi do poważnych problemów. Dzieci w Polsce mają fatalne nawyki żywieniowe. Rodzice pozwalają objadać się dzieciom słodyczami codziennie. Potwierdzają to także ostatnie profilaktyczne badania, które prowadziliśmy w ZPS. Praktycznie wszyscy rodzice przyznali, że nie odmawiają dzieciom na co dzień słodkiego. Niestety to najkrótsza droga do próchnicy. Tymczasem rodzice nie dają małym dzieciom do gryzienia twardych warzyw, owoców, skórek od chleba, a właśnie podczas przeżuwania pracują wszystkie mięśnie żuchwy, dzięki czemu szczęka rozwija się prawidłowo. Te same mięśnie biorą udział w mówieniu, dlatego niemowlęta, które umieją gryźć i żuć, zwykle w kolejnych latach mówią wyraźniej niż dzieci karmione jedynie papkami. Bardzo ważne jest także dokładne mycie zębów, najlepiej normalnymi szczoteczkami ponieważ tych elektrycznych większość nie potrafi używać. W efekcie dzieci mają gorzej umyte zęby niż gdyby robiły to szczoteczką manualną ponieważ nie wiedzą o tym, że szczotkę elektryczną trzeba po prostu przyłożyć do zęba i nic z nią nie robić. Niestety u dzieci pozostaje nawyk szorowania, no i ta szczotka elektryczna w ogóle nie spełnia swojej roli, bo w tym miejscu gdzie chciałaby zadziałać jest przesuwana dalej i te żeby są w fatalnym stanie.
Kiedy do ortodonty?
Pierwsza wizyta powinna się odbyć już w okresie uzębienia mlecznego, natomiast jeżeli rodzice mają wady zgryzu i można podejrzewać, że dziecko też je będzie miało to można wcześniej się skonsultować.
W jakim wieku można zakładać aparat ortodontyczny, bo kiedyś mówiło się że nie jest to wskazane u małych dzieci kiedy kształtuje się jeszcze ich szczęka.
W okresie uzębienia mlecznego aparatów raczej się nie stosuje, również dlatego że dziecko jeszcze nie potrafi współpracować z lekarzem. Chodzi chociażby o wycisk szczęki. Myślę, że u sześciolatka tę czynność da się spokojnie wykonać. Są jednak wady jak np. zgryz krzyżowy, gdzie leczenie powinno się rozpocząć w momencie rozpoznania i wtedy zakładamy dziecku aparat ruchomy i efekty leczenia są bardzo dobre.
Zawsze jest aparat czy czasem wystarczą ćwiczenia mimiczne?
Bardzo ważne są ćwiczenia i czasami jest tak, że właśnie w sytuacjach kiedy aparatu jeszcze nie możemy zrobić, bo dziecko jest za małe albo nie ma odpowiednio dobrych zębów mlecznych, polecamy ćwiczenia wzmacniające np. mięsień okrężny ust albo wizytę u logopedy, w celu poprawy pracy języka. Te ćwiczenia zawsze muszą być wykonywane systematycznie i pod kontrolą rodziców.
Jak długo trwa leczenie, czyli jak długo trzeba nosić aparat żeby wyprostować zęby?
Leczenie ortodontyczne trwa bardzo długo i wymaga dużej cierpliwości, zarówno małego pacjenta jak i rodziców. Ten okres noszenia aparatu musi być długi. Nigdy nie wystarczy noszenie aparatu tylko w nocy. Zawsze ten aparat trzeba nosić także popołudniu. Żaden aparat trzymany w pudełku nie wyprostuje zębów.
