Pilnuj ciśnienia, bo wysokie zagraża życiu! – przestrzega kardiolog, Mirosław Dyląg
Już ponad 10 milionów Polaków ma nadciśnienie tętnicze, z czego prawie połowa nie wie o chorobie. Wszystko przez to, że nadciśnienie latami nie daje najmniejszych objawów. Tymczasem nieleczone jest śmiertelnie niebezpieczne. Zwiększa bowiem ryzyko udaru mózgu, uszkodzenia i niewydolności nerek, poważnych zmian w siatkówce oka i miażdżycy.
Rozmawiamy ze specjalistą kardiologii, Mirosławem Dylągiem z Zespołu Przychodni Specjalistycznych:
Można mieć bardzo wysokie ciśnienie tętnicze i nic nie czuć?
Ależ tak. Około 30% osób nie wie o swojej chorobie i to dlatego że ponad 40% Polaków w ogóle nie wie jakie ma wartości ciśnienia. Dlatego są odgórne polecenia, aby w prewencji każda dorosła osoba raz w roku mierzyła sobie ciśnienie.
O nadciśnieniu mówi się, że to podstępny morderca. Jakie konsekwencje może mieć nie leczone nadciśnienie?
Nadciśnienie jest chorobą niezwykle podstępną, jest najważniejszym czynnikiem ryzyka przedwczesnych zgonów na całym świecie. Im wyższe ciśnienie tętnicze tym większa śmiertelność, większa zapadalność na choroby układu sercowo – naczyniowego czyli zawał serca, udar mózgu, ale też niewydolność nerek. I to dotyczy to wszystkich grup wiekowych i etnicznych.
Mówi się, że nadciśnienie latami nie daje objawów, mówi się też, że często udar jest pierwszym objawem nadciśnienia. Tylko że wtedy bywa już za późno. Czy jednak jest coś co powinno wzbudzić nasz niepokój?
Zaczerwienienie twarzy, częste kłujące bóle głowy w okolicy potylicznej i czasem w okolicy czołowej, uczucie gorąca, łatwe męczenie się, czasami dyskomfort w klatce piersiowej.
Jak wysokie ciśnienie może świadczyć o nadciśnieniu czyli chorobie, którą trzeba leczyć?
Przyjęło się, że w warunkach gabinetowych ciśnienie 140/90 już daje podstawy do rozpoznania choroby. Pod warunkiem, że są to pomiary wykonane co najmniej dwukrotnie i na co najmniej dwóch oddzielnych wizytach lekarskich. Jeżeli mierzymy sobie ciśnienie sami w domu, to już wartości w granicach 135/85, dają podstawy do podjęcia leczenia. Trzeba jednak pamiętać, że te domowe pomiary mają sens jeśli wykonujemy je regularnie dwa razy dziennie, rano i wieczorem o tych samych godzinach. Dwa pomiary w odstępach kilkuminutowych rano i dwa pomiary w odstępach kilkuminutowych wieczorem co 12 godzin. Takie pomiary należy wykonywać przez cały tydzień i zapisywać w dzienniczku samokontroli i na podstawie tego dzienniczka wyciąga się średnią, odrzucając pierwszy dzień. I to jest nasza wartość ciśnienia.
Aparaty do mierzenia ciśnienia dostępne są niemal wszędzie. Na co zwrócić uwagę przy zakupie takiego urządzenia ?
Przede wszystkim, każde takie urządzenie powinno mieć certyfikat dokładności. Jeżeli ma, możemy go spokojnie kupić. Następna sprawa to rozmiar mankietu. Powinien on w 80% pokrywać powierzchnię długości ramienia. Natomiast przestrzegam przed ciśnieniomierzami nadgarstkowymi, one nie są rekomendowane i są obarczone błędem pomiaru.
Nadciśnienie rozwija się zupełnie niezależnie od nas, czy raczej jest pokłosiem tego, jak żyjemy, co jemy i jak dbamy o własne zdrowie?
Nadciśnienie tętnicze może być pochodzenia wtórnego i to jest 10% chorych kiedy to inna przyczyna powoduje wysokie wartości ciśnienia np. patologie nerek, patologie układu wydzielania wewnętrznego, nieprawidłowości w budowie naczyń tętniczych, czasami leki. I to są przyczyny uleczalne. Likwidując tamten problem likwidujemy nadciśnienie tętnicze. Natomiast największy problem dotyczy nadciśnienia samoistnego, to 90% chorych. I tutaj mamy dwa czynniki: genetyczne i czynniki modyfikowalne, środowiskowe.
Jakie są czynniki ryzyka?
Na nadciśnienie narażeni są przede wszystkim mężczyźni, to także obciążenia rodzinne chorobami układu sercowo – naczyniowego, ale też choroby nerek, cukrzyca. To także otyłość, czy palenie papierosów i zła dieta. Sól jest zdecydowanym wrogiem ciśnienia.
A czy to ciśnienie zewnętrzne ma wpływ na nasze ciśnienie?
Zdecydowanie tak. Przesilenie wiosenne to taka niewdzięczna pora roku, że nawet ci pacjenci, którzy mają wyrównane ciśnienie w okresie zimowym teraz w okresie przedwiośnia te ciśnienia mają labilne, skaczące. Trzeba być bardzo czujnym, bo takie skoki wymagają korekty leczenia.
Czy po stwierdzeniu nadciśnienia pacjent od razu musi zażywać leki czy wystarczy zmiana stylu życia, np. odpowiednia dieta?
W leczeniu nadciśnienia, bardzo ważna jest zmiana trybu życia. Spadek masy ciała o 10 kg przyczynia się do obniżenia ciśnienia skurczowego o 5 do 20 milimetrów słupa rtęci, jeśli do tego ograniczymy używanie soli kuchennej zyskujemy 2 do 8 milimetrów, jeżeli chodzi o aktywność fizyczną – tutaj jesteśmy w stanie utargować 4-9 milimetrów słupa rtęci. Taka zmiana stylu życia może znacznie ograniczyć przyjmowanie lekarstw.
Posłuchaj audycji Bez Skierowania, z udziałem Mirosława Dyląga w Radiu RDN Małopolska:
