Magdalena Mól – ZPS – Zespół Przychodni Specjalistycznych w Tarnowie

Twoje dziecko nie chce chodzić do szkoły lub przedszkola? Niechęć do szkoły nie musi być oznaką lenistwa, a takie objawy jak ból brzucha wcale nie muszą być zwykłą wymówką. Okazuje się, że szkoła może wywoływać autentyczny lęk. W Alfabecie Zdrowia ZPS pod literą F tłumaczymy jakie są przyczyny fobii szkolnej i jak można pomóc dziecku?

Rozmawiamy z psycholog, psychoterapeutą Magdaleną Mól z Ośrodka Środowiskowej Opieki Psychologiczno – Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży przy Zespole Przychodni Specjalistycznych w Tarnowie.

Czym dokładnie jest fobia szkolna? Skąd bierze się lęk przed szkołą?
Określenie „fobia szkolna” dość często używane jest zamiennie w stosunku do wszelkich problemów związanym z uczęszczaniem do szkoły. Nie istnieje w klasyfikacjach psychiatrycznych ze względu na to, że pod pojęciem „fobia szkolna” skrywa się szereg mechanizmów psychologicznych, które wiążą się z unikaniem obowiązków szkolnych lub odmową chodzenia do szkoły. Fobia szkolna mieści się w kategorii mechanizmów lękowych o kontekście społecznym, gdzie odczuwanie lęku wiąże się bezpośrednio z sytuacją szkolną – uczęszczanie do niej, wypełnianiem obowiązków szkolnych. Fobia szkolna może mieć również źródło w kłopotach z separacją z bliskimi osobami. Dotyka ona zarówno małe dzieci, jak też młodzież.

Jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców?
Fobia szkolna, jak już wspomniałam, wiąże się z lękiem przed szkołą, zatem mówimy tutaj o wszystkich objawach, które pozwolą uniknąć konieczności znalezienia się na lekcjach. Bardzo często dzieci reagują somatyzacją stanu psychicznego, zatem objawami mogą być np. ból brzucha, żołądka, głowy, ale też wymioty czy biegunka. Inne objawy, to np. zawroty głowy, omdlenia, podwyższone ciśnienie krwi, może się zdarzyć gorączka, czy nawet duszności.

A może to po prostu lenistwo?
Ja nie lubię tego określenia ze względu na stygmatyzujący charakter. Ale też ze względu na fakt, iż zamiast np. zająć się problemem, postarać się zrozumieć, co trudnego dzieje się z dzieckiem, możemy przekierować odpowiedzialność na, nazwijmy to, cechę, którą trudno przecież zmienić. Łatwiej jest powiedzieć: mój syn jest leniwy, niż – mój syn z jakiegoś powodu doświadcza lęku, co wpływa na jego funkcjonowanie (ale też całej rodziny). Jak już wspomniałam – fobia szkolna w szerszym rozumieniu jest związana ze spektrum zaburzeń lękowych, zatem osoba – a w tym wypadku mówimy o dzieciach i młodzieży – doświadcza cierpienia. Nikt przecież nie lubi odczuwać lęku – czasem wręcz obezwładniającego, który wpływa na każdą sferę życia, zawieranie relacji, sposoby na naukę czy odpoczynek.

Jak odróżnić fobię szkolną od chęci wagarowania? Może dziecko nie przygotowało się do sprawdzianu i unika lekcji?
Czasem oczywiście zdarza się, że dziecko chce uniknąć odpowiedzialności za to, że się nie przygotowało. Jednak fobię szkolną, uważam, nietrudno odróżnić od chwilowego strachu przed konsekwencjami – w postaci np. oceny niedostatecznej. To odwracalna sytuacja, a ocenę można poprawić. Chwila rozmowy z dzieckiem na temat powodu odmowy pójścia do szkoły sprawia, że zauważalnie spada napięcie u dziecka. Taka sytuacja uczy też odpowiedzialności, ale też ponoszenia konsekwencji. W przypadku fobii dziecko nie jest łatwo ukoić, zracjonalizować, czy wesprzeć. Czasem to paraliżujący lęk, niejednokrotnie ataki złości, wściekłości na próby perswazji. Rodzice mogą się czuć bezsilni, niepewni i zalęknieni o stan swojego dziecka. I jak już wcześniej wspomniałam – w przypadku fobii szkolnej – dziecko może doświadczać szeregu objawów somatycznych: od bólu głowy, po wymioty i omdlenia. W takich momentach perspektywa posłania dziecka do szkoły jest niemożliwa.

Jak radzić sobie z lękiem przed szkołą?
Przede wszystkim spróbować zastanowić się czemu służy ten objaw u naszego dziecka? Co się z tym wiąże? Zastanowiłabym się również nad gratyfikacjami wynikającymi z zostawania w domu na przykład. Czy to jest tak, że musi z nim w domu zostać mama? Tata? A może jedno z rodziców zmuszone jest wręcz do zaniechania wykonywania pracy, by móc zająć się dzieckiem? Jeśli występują w/w przeze mnie symptomy, to zachęcałabym do konsultacji u psychologa, do szukania pomocy, by kłopot się nie pogłębił.

Czy fobia szkolna wymaga leczenia?
Zdecydowanie tak. Fobia szkolna wchodzi w zakres zaburzeń lękowych o charakterze fobii, zatem jak w przypadku każdego, utrzymującego się lęku, wymagana jest specjalistyczna pomoc. Psychoterapia np. pomoże zrozumieć występujące mechanizmy
lękowe, może pomóc w zrozumieniu przyczyn pojawiania się go: być może wchodzą w grę różne czynniki i sploty wydarzeń, które uruchomiły lęk szkolny? Czasem niefortunny komentarz nauczyciela, kłótnia z przyjacielem, a może do tego kłopoty w pracy lub ze zdrowiem któregoś członka bliższej rodziny?

Do czego może doprowadzić zbagatelizowanie problemu?
Do pogłębienia się lęku. W konsekwencji odcinamy się od świata, bezpiecznie czując się tylko w domu, w swoim pokoju na przykład. Takie odcięcie się to miecz obosieczny, ponieważ z jednej strony daje poczucie ukojenia, jednak z drugiej prowadzi do poczucia osamotnienia, niezrozumienia, pustki. Stąd niedaleka droga do zaburzeń depresyjnych, które są niebezpieczne dla każdej grupy wiekowej, najbardziej jednak dla młodzieży Nieleczony lęk również negatywnie wpływa na rozwijanie umiejętności radzenia sobie w codziennym życiu, na budowanie relacji – zawieranie przyjaźni i wiele innych obszarów.

CZYTAJ CAŁOŚĆ

Trudności w radzeniu sobie dziecka w szkole, kłopoty wychowawcze, zaburzenia odżywiania, silne lęki, depresja, trudności z odstawieniem od piersi, zaburzenia snu – to najczęstsze problemy z jakimi zgłaszają się rodzice z dziećmi do Ośrodka Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży w Tarnowie.

Specjaliści nowego Ośrodka, prowadzonego przez Zespół Przychodni Specjalistycznych w Tarnowie mają coraz więcej pracy.

Rozmawiamy z kierownik Ośrodka, psycholog i psychoterapeutą Magdaleną Mól.

Ośrodek tak naprawdę powstał w szczycie pandemii, kiedy obowiązywała społeczna izolacja i różne instytucje raczej się zamykały, albo mocno ograniczały swoją działalność a nie otwierały. To był dobry moment na rozpoczęcie działalności?

Czy to był dobry moment na rozpoczęcie działalności Ośrodka… Na pewno był to niewątpliwie trudny czas – duże utrudnienia w komunikacji, większe nasilenie lęku, zalecenia pozostawania w domu, zachowanie dystansu społecznego, zdalne nauczanie i zamknięcie szkół. Sytuacja spowodowała ograniczenie naszych możliwości w wykonywaniu psychologicznej pracy, udzielania pomocy psychoterapeutycznej. Porady psychologiczne, konsultacje, czy psychoterapia z wykorzystaniem narzędzi teleinformatycznych nigdy nie zastąpią żywego kontaktu z drugą osobą, która potrzebuje pomocy psychologicznej. Warto podkreślić, że dużo osób potrzebowało wsparcia w tym trudnym czasie, wyzwalającym napięcie i lęk natomiast komunikacja za pomocą narzędzi teleinformatycznych była na początku naszej pracy w Ośrodku dopiero w fazie tworzenia się, wymagała licznych udoskonaleń i elastyczności. My sami musieliśmy się zaadaptować się do nowych sposobów pracy i dopasowania nowych narzędzi, aby w możliwie najskuteczniejszy sposób wykorzystać je w pracy psychologicznej i psychoterapeutycznej. Dużą pomocą okazała się komunikacja online, zwłaszcza w młodszej grupie pacjentów. W celu sprostania narzuconym ograniczeniom i dużemu zapotrzebowaniu na wsparcie korzystaliśmy zarówno w prowadzeniu psychoterapii, jak i w konsultacjach z takich narzędzia jak Zoom, Skype, Teams, ale też Messenger czy Whatsapp. Sytuacja od czerwca nieco się zmieniła, ponieważ przyjmujemy pacjentów w Ośrodku, ale oczywiście z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wytycznych przeciwepidemicznych Głównego Inspektora Sanitarnego.

Co możemy powiedzieć po tych kilku miesiącach działalności? Jest zapotrzebowanie na tego typu pomoc w regionie?

Możemy niewątpliwie uznać, że taki Ośrodek jest bardzo potrzebny w naszym mieście. W minionych czterech miesiącach działalności Ośrodka widoczny jest duży wzrost zainteresowania wśród mieszkańców. Obecnie wszyscy psychoterapeuci mają praktycznie zapełnione godziny pracy i z każdym kolejnym miesiącem spodziewamy się dalszego wzrostu zapotrzebowania na naszą pomoc.

Wartym podkreślenia jest fakt, że spotkaliśmy się z dużą otwartością środowiska na współpracę z naszym Ośrodkiem. Pracująca w Ośrodku psycholog i terapeuta środowiskowy, nawiązała kontakty ze szkołami – dyrektorami, nauczycielami, wychowawcami, ale też z innymi instytucjami pomocowymi. Dostrzegamy dużą otwartość, zainteresowanie i chęć współpracy ze strony środowiska pacjenta, który objęty jest pomocą w naszym ośrodku /oczywiście za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych/. W uprzednim systemie opieki psychologicznej nad dziećmi i młodzieżą widoczne były duże ograniczenia systemowe w sposobie komunikowania się pomiędzy Instytucjami, których wspólnym celem powinno być szeroko rozumiane dobro dziecka. Dlatego umożliwienie w nowej reformie takiej współpracy jest innowacyjnym działaniem służącym intensyfikacji działań dla pacjenta i jego rodziny oraz poszukiwania jak najlepszych form pomocy.

W jakim wieku są pacjenci?

Wiek jest bardzo zróżnicowany. Przepisy dotyczące funkcjonowania Ośrodków pozwalają na udzielanie pomocy dziecku już w okresie niemowlęctwa oraz starszym dzieciom i młodzieży, młodych dorosłych do 21 roku życia (uczących się). Nasze doświadczenie pokazuje, że taki też jest przedział wiekowy naszych pacjentów. Należy zaznaczyć, że w naszym Ośrodku pracujemy systemowo i oferujemy pomoc nie tylko zgłaszanemu pacjentowi, ale też jego rodzinie w sytuacji, kiedy taka formy pomocy jest zasadna.

Z jakimi problemami najczęściej przyprowadzają rodzice swoje dzieci?

Powody zgłoszenia się do Ośrodka są przeróżne i bardzo indywidualne. Może być to niepokój rodziców związany z obawami o prawidłowy rozwój dziecka. Trudności w radzeniu sobie dziecka w szkole, kłopoty wychowawcze. Potrzeba u rodzica konsultacji i poszukiwania nowych form nawiązania relacji z dzieckiem. Występujące trudności w związku z rozwodem rodziców, z uzależnieniem w rodzinie. Także coraz więcej młodych osób pojawia się z problemem depresji, zaburzeń odżywiania, silnych lęków, ostrych reakcji na stres, traum…

Z czym jeszcze mogą przychodzić do ośrodka?

Każdy rodzic, który niepokoi się o stan emocjonalny, psychiczny swojego dziecka może uzyskać w naszym Ośrodku pomoc. Również młodzi dorośli mogą to zrobić samodzielnie, jeśli czują, że potrzebują wsparcia, czy pomocy psychologa/ psychoterapeuty.

W jakich sytuacjach otrzymają pomoc?

Podkreślę, że każde dziecko, młody dorosły czy rodzic otrzymają u nas pomoc. Forma pomocy zostanie wspólnie ustalona na wstępnych spotkaniach diagnostycznych i dopasowana do konkretnej sytuacji. Zależy nam aby nikt nie pozostał bez informacji jak może pomóc sobie lub swojemu dziecku.

Chcę również zaznaczyć, że pomoc otrzymają też rodzice małych i bardzo małych dzieci w przypadku częstych problemów pojawiających się np. poniżej 1 roku życia: odstawienie od piersi, problemy z karmieniem, trudności ze snem, płaczliwość itp. Także u starszych dzieci w przypadku m.in. lęków separacyjnych, napadów wściekłości, fobii, koszmarów sennych, rywalizacji pomiędzy rodzeństwem, niepokoju związanego z opóźnionym rozwojem dziecka, czy zachowaniami obsesyjnymi i innymi.

Na czym polega pomoc w Ośrodku?

Naszą myślą przewodnią jest przede wszystkim akceptacja i dostępność. Głównym celem działania Ośrodka jest szybka odpowiedź na zgłoszenie. Obecnie w mniejszym wymiarze pracujemy za pomocą narzędzi teleinformatycznych i koncentrujemy się raczej na bezpośrednim spotkaniu w gabinecie w dogodnym i dostępnym dla obu stron terminie. Przykładamy dużą uwagę na systematyczność spotkań, które zazwyczaj odbywają się co tydzień. W naszym modelu pracy staramy się spoglądać na zgłaszany problem z szerszej perspektywy. Dlatego też oprócz psychoterapii indywidualnej dziecka zapraszamy na spotkania rodziców w formie konsultacji lub psychoterapii rodzinnej.

W Ośrodku zatrudnieni są wykwalifikowani psycholodzy i psychoterapeuci z dużym doświadczeniem zawodowym. W zależności od potrzeb – świadczą oni pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną, udzielają wsparcia, udzielają psychoedukacji.

Oczywiście zajmujemy się prowadzeniem psychoterapii indywidualnej dzieci, młodzieży i młodych dorosłych. Prowadzimy grupy terapeutyczne dla dzieci i młodzieży.

Dodam, że ostatnio coraz częściej obejmujemy pomocą mamy po porodach lub w diadzie: mama – niemowlę.

Co trzeba zrobić żeby umówić się na konsultację? Jakie są terminy przyjęć?

Wystarczy zadzwonić do rejestracji pod nr telefonu 14 632 42 61 lub wysłać e-mail na adres: osrodeksrodowiskowejopieki@zps.tarnow.pl.

Ważne, że do Ośrodka nie jest potrzebne skierowanie a na pierwsze spotkanie termin nie przekracza 7 dni roboczych.

CZYTAJ CAŁOŚĆ

Pogarsza się stan zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Rośnie liczba samobójstw, samookaleczeń, depresji i zaburzeń odżywiania. Wg raportu Światowej Organizacji Zdrowia już co piąty nastolatek doświadcza różnego rodzaju zaburzeń psychicznych.

Rozmawiamy z psycholog, psychoterapeutą Magdaleną Mól, kierownik Ośrodka Środowiskowej Opieki Psychologiczno – Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży w Tarnowie, prowadzonego przez Zespół Przychodni Specjalistycznych.

Z czego wynikają psychiczne problemy u dzieci?

Pod względem psychologicznym, społecznym, politycznym i ekologicznym żyjemy w bardzo trudnych czasach, to generuje niepokój i lęk, który udziela się naszym dzieciom. Problemy wynikają głównie z nakładania się na siebie różnych czynników – genetycznych (głównie geny) ale też psychospołecznych: mam tu na myśli wpływ rodziny pochodzenia, wpływ szkoły czy grupy rówieśniczej. Myślę, że możemy powiedzieć tutaj o czasach w których żyjemy, zatem : może to być brak rodziców, którzy dużo pracują, rozwody, separacje rodziców, kłopoty w nauce, brak akceptacji rówieśniczej itp.

Pandemia ma wpływ na stan zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży?

Sam początek zmian (akurat mam nastoletniego syna) wywołał radość w dzieciach, nastolatkach. No, niestety po dość krótkim czasie okazało się, ze te zmiany – przymusowa izolacja, zdalne lekcje(a tych zadań mają do odrobienia bardzo dużo – jest to trudniejsza forma pracy jednak), spędzanie wolnego czasu – ekspresowa nauka organizowania sobie wolnego czasu, brak kontaktu z przyjaciółmi… Te zmiany niestety nie wpływają dobrze na młodych ludzi. Szkoła, pewna rutyna z nią związana (mimo, że często wcale nie chce się do niej iść, prawda?), odpowiada za pewną strukturę, stabilność, która daje poczucie bezpieczeństwa. W obecnej sytuacji dzieci straciły tę stabilność, udziela się też im, jak sądzę, napięcie towarzyszące rodzicom. Wokół jest dużo tego napięcia, a jeśli dochodzi do tego kwestia , że np. w rodzinie już wcześniej występowały jakieś kłopoty – to niestety jest to sytuacja, w której problemy dzieci i młodzieży będą się nasilać. To jest już dla nich za dużo… dzieci teraz bardzo potrzebują swoich rodziców, a jeśli dochodzi do konfliktów – to nie mamy ochoty wtedy być blisko tego rodzica… i pogłębia się samotność dzieci, lęk, izolacja..

Jak dużo dzieci i młodzieży doświadcza kryzysów psychicznych?

Tutaj odwołam się tak ogólnie do statystyk światowych, które wskazują na to, że około 20 % dzieci i młodzieży cierpi na szeroko pojęte zaburzenia psychiczne. Powtórzę za prof. Namysłowską, że na początku XXI wieku wskaźniki zdrowia fizycznego dzieci prawie w całym świecie uległy poprawie (kładziono nacisk na aktywność fizyczną dzieci i młodzieży, w szkole zwiększono liczbę godzin zajęć wychowania fizycznego, lekarze zwracali uwagę na wady postawy), ale niestety wskaźniki zdrowia psychicznego pogorszyły się. Ta sytuacja odnosi się także do polskiej populacji rozwojowej. Również według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nawet co piąty nastolatek doświadcza jakiegoś rodzaju zaburzeń psychicznych. Dokładnie taki sam odsetek Polaków do 18. roku życia może mieć problemy ze zdrowiem psychicznym.

Jakiej grupy wiekowej najczęściej dotykają problemy ze zdrowiem psychicznym?

Ja myślałabym tutaj bardziej o okresie dojrzewania, a to z tego względu, że jest to bardzo trudny czas dla młodych ludzi. Myśląc o okresie dorastania nie da się nie wspomnieć o świecie, w którym my dzisiaj żyjemy. Współczesny świat podlega bardzo nagłym zmianom, jest bardziej złożony, zadania rozwojowe stają się trudniejsze niż kiedyś (tutaj przypomina się powiedzenie mojego syna, oczywiście z ironią: te, mama, kiedyś to było, nie?). Ale właśnie tak -jak twierdzi Stephen Briggs, Profesor i dyrektor Centrum Badań nad Pracą Socjalną w Londynie, świat dorosłych nie jest w stanie już zapewnić wsparcia, które dawałoby stabilny punkt odniesienia (właśnie jak dawniej w naszym przypadku) – które młodzi mogliby się względem niego buntować, czy się do niego próbować dopasowywać. Weźmy pod uwagę np. zawody, które wykonują i uczą się ich młodzi ludzie. Tych zawodów raczej nie było w czasach naszej młodości i myślę, że minęły czasy, kiedy młodzi szli w ślady rodziców. Model , który stanowiłby godny do naśladowania wzór (tzw. kryzys autorytetu),przestał mieć znaczenie. Rodzi to poczucie osamotnienia, wewnętrznej destabilizacji, chaosu, niezrozumienia, ale pewnie też silnego lęku.

Okres dorastania to moment bardzo trudny w rozwoju, bo musimy odpowiedzieć sobie na podstawowe pytanie: „kim jestem?” , to okres wielkich zmian u młodych ludzi, zachodzących na poziomie fizycznym, emocjonalnym, poznawczym, interpersonalnym, społecznym. Nastolatek poszukuje tożsamości, żegna się z dzieciństwem i pewną stałością, i musi przejść do obcego, niezrozumiałego czasu dorosłości. Nastolatek też przeżywa poczucie straty, straty po utraconym dzieciństwie. To budzi lęk i poczucie wewnętrznego chaosu, braku stabilności.

I często dziecko – nastolatek nie radzi sobie z tymi problemami, potrzebni są specjaliści. Stąd decyzja żeby w Tarnowie powstał Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologiczno – Psychoterapeutycznej, który od kilku tygodni działa w przychodni ZPS przy ul. Mostowej. Te kilka tygodni pokazały, że taka placówka jest potrzebna w regionie?

Zdecydowanie tak. W jednej z książek dot. okresu nastoletniego przeczytałam ostatnio, że współcześnie obcujemy z pokoleniem trudnych nastolatków. Myślę, że niejeden rodzic zgodziłby się z tym stwierdzeniem. Rośnie niestety liczba samobójstw, bardzo często spotykamy też problem samookaleczeń, depresji, zaburzeń odżywiania, kłopotów adaptacyjnych u dzieci i młodzieży i wiele innych.

Co powinno zaniepokoić rodziców?

Myślę sobie, że to zależy od każdego dziecka., ale pewnie mój niepokój wzbudziłaby każda zmiana w dotychczasowym zachowaniu. Zmiana, która po prostu zwraca uwagę i sprawia, że zaczynamy się martwić. Może to być odmowa chodzenia do szkoły, bóle brzucha, głowy, niechęć do wychodzenia z domu, agresja, utrata masy ciała, samookaleczenia, izolowanie się i wycofanie (chociaż w okresie dorastania są naturalną potrzebą separowania się dziecka, bycia samemu). Na pewno też takie objawy zaburzeń adaptacyjnych – wycofanie, pobudzenie, wzmożony lęk, kłopoty z motywacją do pracy, drażliwość, myśli i wypowiedzi rezygnacyjne.

Rodzice chętnie mówią o problemach swoich dzieci?

Myślę o tym tak, że sytuacja, w której jako rodzice zgłaszamy się po pomoc psychologiczną dla dziecka, jest dla nas sytuacją bardzo trudną. Czujemy, ze zawiedliśmy jako rodzice, obwiniamy się. To też pewnie trochę lęk przed tym, że ktoś nas oceni, że powie nam: zrobiłeś coś źle. Myślę, że każdy rodzic boi się usłyszeć takie słowa. Często słyszę takie pytanie w gabinecie: co zrobiłam/ co zrobiliśmy źle? A ja uważam, że to nie jest tak, że tylko rodzice ponoszą odpowiedzialność za trudności dziecka. Jak wspomniałam już wcześniej – jest to splot wielu czynników, które nakładają się na siebie. Ale jeśli jakieś kłopoty już występują, to komuś z zewnątrz (nam, psychoterapeutom, psychologom) łatwiej jest z dystansem przyjrzeć się im i próbować pomóc go rozwiązać. A Rodzina ma potencjał… i z jakiegoś powodu poszukują pomocy i trafiają do nas.

Na czym polega pomoc?

Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej oferuje pomoc dzieciom i młodzieży, ale też rodzicom. Prowadzimy psychoterapię indywidualną z dzieckiem, spotkania rodzicielskie, psychoedukację rodziców, terapię pary (jeśli np. występuje kłopot w obszarze porozumienia pomiędzy rodzicami), terapię rodzinną oraz grupy terapeutyczne dla dzieci i młodzieży.

Odbywają się średnio 3 konsultacje wywiadowcze, diagnostyczne, po których dokonujemy planu terapii i oddziaływań w zakresie pomocy dziecku i rodzinie.

Co rodzic powinien zrobić w pierwszej kolejności, jeżeli widzi niepokojące zachowania u swojego dziecka?

To zależy jakie są to zachowania i jak bardzo niepokoi to rodzica. Myślę, że dobrze jest zacząć od rozmowy z dzieckiem… Zapytać co się dzieje… Powiedzieć np.: widzę, że coś chyba jest nie tak, jesteś smutny?/zły?/ Coś Cię gryzie? Martwi? Dobrze mi się wydaje? Opowiesz mi o tym? Zależy od kontekstu… Ale dobrym rozwiązaniem jest na pewno konsultacja z pedagogiem czy psychologiem szkolnym. No i zawsze można tez po prostu skorzystać z konsultacji w naszym Ośrodku.

Co należy zrobić jeżeli chce się skorzystać z pomocy w Ośrodku?

Można się zarejestrować telefonicznie pod numerem telefonu 14 632 42 61 ... lub poprzez adres e-mail: osrodeksrodowiskowejopieki@zps.tarnow.pl

Zachęcam do odwiedzania naszej strony na FB pod nazwą: Ośrodek Środowiskowej Opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży, tam też można znaleźć potrzebne namiary. Odpowiadamy również (dyżurowo) na zadane pytania poprzez messenger.

CZYTAJ CAŁOŚĆ