Osteoporoza to istotny problem w społeczeństwie, którego średnia wieku jest wysoka. Według badań statystycznych – w przybliżeniu, już co 4 kobieta i co 8 mężczyzna powyżej 50. roku życia ma osteoporozę. O przyczynach, profilaktyce i leczeniu choroby opowiada dr n. med. Grażyna Maria Rokita, specjalista reumatologii w Zespole Przychodni Specjalistycznych w Tarnowie.
– Osteoporoza jest przewlekłą ogólnoustrojową chorobą układu kostnego, w którym dochodzi do zmniejszenia masy i gęstości mineralnej kości, uszkodzenia mikroarchitektury powodującego zwiększoną podatność na złamania – tłumaczy dr n. med. Grażyna Maria Rokita.

Podstawowym objawem osteoporozy są złamania kości po niewielkim urazie – tzw. złamania niskoenergetyczne, do których najczęściej dochodzi w następujących miejscach:
• kręgosłup – jego odcinek piersiowy i lędźwiowy,
• bliższa część kości udowej (szyjka kości udowej),
• kości przedramienia, nadgarstka, kość ramienna.
Najpoważniejsze konsekwencje przynosi złamanie kości udowej, gdyż wiąże się ono ze znacznie zwiększoną śmiertelnością szacowaną na około 20 procent. Przerwanie ciągłości kości prowadzi do znacznego ograniczenia sprawności, a także niezależności chorego i jest związane zwykle z przewlekłym bólem oraz depresją.
– Do najważniejszych czynników ryzyka złamania kości zaliczamy: niską gęstość mineralną kości, niską masę ciała, podeszły wiek, upadki, przebyte złamania z powodu nadmiernej kruchości, wczesną menopauzę (przed 45 rokiem życia), złamania kości u rodziców, palenie tytoniu w każdej postaci , nadużywanie alkoholu. Osteoporoza może towarzyszyć licznym chorobom, w tym między innymi: przewlekłym zapalnym chorobom reumatycznym, reumatoidalnemu zapaleniu stawów, chorobie nowotworowej, przewlekłym chorobom przewodu pokarmowego, przewlekłej niewydolności nerek, nadczynności przytarczyc, nadczynności tarczycy, długotrwałemu unieruchomieniu – wylicza dr n. med. Grażyna Maria Rokita.
W zaawansowanej fazie choroby dochodzi do znacznego zmniejszenia wzrostu, zniekształcenia sylwetki, pojawiają się przewlekłe bóle kostne, trudności w poruszaniu się i we wstawaniu z fotela bez pomocy rąk.

Diagnostyka i profilaktyka osteoporozy

Ważnym badaniem diagnostycznym jest densytometria, która pozwala na wczesne wykrywanie zmian zachodzących w tkance kostnej i umożliwia dokładną ocenę gęstości mineralnej kości oraz określenie procentowych zmian masy kostnej. Badanie jest bezbolesne, trwa kilka minut i nie wymaga specjalnych przygotowań ze strony badanego. W Tarnowie i okolicach działa tylko jedna pracownia densytometryczna – w Zespole Przychodni Specjalistycznych przy ul. Mostowej. Dodatkowe informacje można uzyskać pod nr tel. 14 632 42 41.
– Wynik badania densytometrycznego daje możliwość rozpoznania osteoporozy lub zagrożenia tą chorobą oraz pozwala ocenić indywidualne ryzyko złamania w perspektywie kilkuletniej. Densytometria wraz z analizą czynników ryzyka i wynikami innych badań diagnostycznych umożliwia podjęcie właściwej decyzji o sposobie leczenia – zaznacza dr n. med. Grażyna Maria Rokita.
Osteoporoza należy do chorób, w których dieta ma olbrzymie znaczenie. Szczególny nacisk kładzie się na spożywanie pokarmów bogatych w wapń i witaminę D. Również ruch ogrywa bardzo ważną rolę w zapobieganiu złamaniom osteoporotycznym. Osoby uprawiające sport, aktywne fizycznie mają lepszą koordynację ruchów i bardziej sprawny układ mięśniowy. Należy jednak pamiętać, rodzaj aktywności fizycznej zawsze należy dostosować do indywidualnych możliwości, ogólnej sprawności i towarzyszących chorób.
– W leczeniu osteoporozy, jak i każdej innej przewlekłej choroby należy kierować się systematycznością, przestrzeganiem stosowania zaleconych leków oraz diety i odpowiedniej dawki ruchu – kończy dr n. med. Grażyna Maria Rokita.