Nałogowi palacze żyją średnio o 15 lat krócej niż osoby wolne od tego nałogu. Mają też o wiele gorszą jakość życia – szybciej się starzeją, męczą i tracą zęby. Zdecydowanie częściej zapadają na poważne choroby, w tym nowotwory. 99% chorych na raka płuca paliło papierosy.
Co takiego jest w papierosach, że są tak zabójcze i co zrobić żeby rozprawić się z nałogiem raz na zawsze?
Rozmawiamy z lekarz Ireną Rajtar, spec. chorób płuc z Zespołu Przychodni Specjalistycznych w Tarnowie.
Co tak naprawdę wdychamy z każdym wypalanym papierosem?
Dym, którym zaciąga się palacz zawiera kilka tysięcy związków chemicznych, w tym czynniki rakotwórcze takie jak m.in.: aceton, amoniak, arsen, benzopiren, ciała smołowate, cyjanowodór, fenole, kadm, naftyloamina, piren, tlenek węgla, toluidyna, uretan czy promieniotwórczy polon. 70 substancji ma udowodnione właściwości rakotwórcze.
Czy to prawda, że palenie papierosów wywołuje raka płuc?
Niestety tak. Jest taki rak płaskonabłonkowy, który jest najczęstszy. I tutaj udowodniono jednoznacznie, że przyczyną jest palenie tytoniu. 99 procent chorych na raka płuca płaskonabłonkowego ma w wywiadzie palenie papierosów.
Na jakie jeszcze choroby jesteśmy narażeni paląc papierosy?
To także nowotwory gardła, krtani, jamy ustnej, trzustki, pęcherza moczowego, wątroby, nerki, szyjki macicy czy białaczka, to także choroby układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, np. POCHP (Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc). Proszę pamiętać, że na poważne konsekwencje zdrowotne narażeni są także bierni palacze.
Czym grozi przebywanie w towarzystwie osoby, która pali papierosy?
Osoby, które wdychają dym tytoniowy są tak naprawdę w gorszej sytuacji niż te, które palą papierosy. Tzw. dym z drugiej ręki zawiera nawet 30% więcej substancji toksycznych. Bierni palacze podlegają większemu ryzyku zachorowania na raka płuc, choroby serca oraz choroby układu oddechowego. Długotrwałe przebywanie wśród osób palących może spowodować również astmę. Czasami pacjenci dziwią się, że pytam ich o to czy w dzieciństwie byli biernymi palaczami, a jest to niezwykle ważne dlatego, że ta osoba nawdychała się dużo więcej szkodliwych substancji niż sam palacz. Już samej nikotyny 2-21 razy więcej wdycha bierny palacz niż osoba, która się głęboko zaciągnęła. Nie mówiąc już o substancjach rakotwórczych, smolistych. Jest to zatrważające.
Jak groźne może być wdychanie dymu tytoniowego przez dzieci i kobiety w ciąży?
Szacuje się, że co roku z powodu biernego palenia przedwcześnie umiera ok. 600 tysięcy osób, z czego sporą część stanowią dzieci. Matki, które nie przestały palić podczas ciąży, zwiększają ryzyko wystąpienia u dziecka wad wrodzonych, a nawet narażają się na poronienie. Nikotyna zawarta w dymie, który wciąga kobieta w ciąży, poprzez układ krążenia dostaje się do płodu. Wzrasta tętno dziecka, pojawiają się skoki ciśnienia krwi płodu, mogą pojawiać się zaburzenia rytmu serca, dochodzi do niedotlenienia mózgu i wszystkich formujących się narządów. Wzrasta ryzyko przedwczesnego urodzenia dziecka, ale też poronienia oraz przedwczesnego odklejenia się łożyska a to wiąże się także z groźnymi konsekwencjami dla matki.
Jaki wpływ ma palenie papierosów na nasz wygląd?
Palenie papierosów znacznie przyspiesza proces starzenia się skóry, powodując tzw. zmarszczki palacza. Skóra poprzez zanik kolagenu traci swoją wiotkość, elastyczność. Konsekwencje widoczne są już po kilku latach palenia, a proces jest nieodwracalny. Jednocześnie mamy do czynienia z powstającymi przebarwieniami. Skóra palacza jest szara i wysuszona, często pojawiają się na niej wypryski, włosy tracą blask, a paznokcie rozdwajają się. Palacze muszą także liczyć się ze znacznym pogorszeniem stanu zdrowia jamy ustnej, ich zęby są bowiem narażone na rozmaite schorzenia. Zawarte w tytoniu substancje smoliste w istotny sposób zmieniają naturalne środowisko jamy ustnej. Palenie prowadzi do chorób przyzębia, jest powodem narastania kamienia nazębnego oraz przebarwień, sprzyja rozwojowi próchnicy i parodontozy. Papierosy wpływają na rozpulchnienie dziąseł, przez co często pojawia się krwawienie, a zęby mogą przedwcześnie wypadać.
Każdy kto rzucał, albo próbował rzucać palenie wie jak jest to trudne. Jak to zrobić skutecznie, gdzie szukać pomocy?
Nielicznym osobom udaje się rzucić palenie za pierwszym razem. Średnio potrzebnych jest siedem-osiem prób, by pozbyć się nałogu. Na podstawie moich obserwacji mogę powiedzieć, że najlepiej wychodzi to osobom, które podejmują decyzję raz, jednorazowo, solidnie, bez jakichś półśrodków w postaci plastrów czy różnych tabletek z nikotyną, bo my ciągle nie likwidujemy uzależnienia od nikotyny. A to ona powoduje, że sięgamy po papierosa. Musimy pomóc tym osobom. Ze starszymi jest łatwiej, bo jeżeli jest jakaś choroba, jest jakieś zagrożenie i pacjent przeżyje poważny stres z tym związany to najczęściej podejmuje decyzję jednoznaczne i trwałe. Gorzej jest z młodymi, którzy nie myślą o konsekwencjach. I tu duża rola rodziców, aby rozmawiali z tymi młodymi ludźmi. Warto porozmawiać także z lekarzem rodzinnym czy specjalistą z poradni chorób płuc. Często takim przełomowym momentem w życiu młodego palacza są profilaktyczne badania spirometryczne, które uświadamiają tym młodym ludziom jak palenie kradnie im oddech. Są również bezpłatne infolinie, z których może każdy skorzystać. Ważne, aby się nie zrażać niepowodzeniami i dążyć do celu.
TELEFONICZNA PORADNIA POMOCY PALĄCYM
801 108 108 Dla telefonów komórkowych 22 211 80 15
Pracujący tam eksperci od poniedziałku do piątku w godz. 9.00- 21.00 oraz w soboty w godzinach 9.00 – 15.00 udzielają porad, proponują wspólną pracę nad znalezieniem motywacji do rzucenia palenia, pomagają w opracowaniu indywidualnego planu działania.
